Olej
Porównanie przeciętnego składu głównych kwasów tłuszczowych w różnych olejach jadalnych (w % sumy kwasów tłuszczowych)
| Olej | Zawartość kwasów tłuszczowych w % | Stosunekomega-6: omega-3 | |||
| Nasycone | Nienasycone | ||||
| Oleinowy | Linolowy (omega-6) | Linolenowy (omega-3) | |||
| Lniany | 10 | 23 | 16 | 51 | 0,31:1 |
| Lniany niskolinolenowy | 10 | 19 | 69 | 2 | 34,5:1 |
| Rzepakowy podwójnie ulepszony | 7 | 62 | 20 | 10 | 2:1 |
| Rzepakowy wysokooleinowy | 7 | 77 | 7 | 7 | 1:1 |
| Sojowy | 13 | 37 | 41 | 9 | 4,6:1 |
| Oliwa z oliwek | 15 | 75 | 9 | 1 | 9:1 |
| Kukurydziany | 13 | 27 | 59 | 1 | 59:1 |
| Słonecznikowy | 14 | 18 | 68 | śl. | >136:1 |
| Z pestek winogron | 12 | 23 | 65 | śl. | >130:1 |
| Sezamowy | 13 | 45 | 42 | śl. | >84:1 |
| Archidowy | 19 | 51 | 30 | >60:1 | |
| Palmowy (z owoców) | 50 | 40 | 10 | 0,3 | >33,3:1 |
| Palmowy z ziaren (pestek) | 82 | 16 | 3 | >6:1 | |
Źródło: Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin
Olej rzepakowy jest bogatym źródłem witamin rozpuszczalnych w tłuszczach – A,E,D3 i K oraz niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych (NNKT). Kwasy te nie są w stanie być wyprodukowane przez organizm ludzki, dlatego muszą być dostarczane w pożywieniu. Są one niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu.
Tłuszcze zawierające NNKT posiadają wiele zalet:
- Przeciwdziałają chorobom serca i układu krążenia
- Utrzymują prawidłowy poziom cholesterolu we krwi
- Działają przeciwkrzepliwie
- Wpływają na cykl metaboliczny komórek
- Zapewniają optymalny rozwój mózgu i wzroku
Wyprodukowanie i wprowadzenie do produkcji odmian podwójnie ulepszonych doprowadziło do wyeliminowania z nasion rzepaku niepożądanego kwasu erukowego. Został zmieniony skład kwasów tłuszczowych. Zwiększyła się obecność kwasu oleinowego, który w organizmie ludzkim odpowiada za obniżenie szkodliwej frakcji cholesterolu we krwi (LDL) i podwyższenie obecności cennej formy tj. cholesterolu (HDL). Bezerukowy olej rzepakowy zawiera kwasy linolowe i linolenowe, stanowiące prekursory witaminy F w ilościach zabezpieczających zapotrzebowanie organizmu ludzkiego.
Stosunki i ilości poszczególnych kwasów w oleju rzepakowym ustalają się niemal idealnie z punktu widzenia dietetyki. Olej z nasion podwójnie ulepszonych jest uznawany za najzdrowszy do stosowania w diecie człowieka, ze względu na wysoką zawartość NNKT, linolowego i linolenowego oraz ich właściwy stosunek ilościowy 2:1.
Olej rzepakowy zawiera najmniej spośród wszystkich olejów nasyconych kwasów tłuszczowych (ok.6%) i znaczną ilość związków nienasyconych (ok. 58%). Zawartość kwasu oleinowego jest niewiele mniejsza niż w oliwie z oliwek. Innym bardzo ważnym elementem jest najwyższy udział kwasu linolenowego ( ok.10%).
Zastosowanie oleju rzepakowego:
- Idealny do smażenia ze względu na odporność na utlenianie
- Polecany do pieczenia i duszenia
- Wykorzystywany do wyrobu majonezu
- Niezbędny do przyrządzania sałatek
- Podstawowy produkt w przemyśle olejarskim jako osnowa tłuszczowa do produkcji margaryny
- Nadaje się do przerobu na oleje i smary rozkładane biologicznie, rozpuszczalniki, środki powierzchniowo czynne (surfaktanty)
Po przeróbce chemicznej może być stosowany do produkcji farb i lakierów oraz ekologicznych wykładzin podłogowych
Opracowanie: Agnieszka Adamiak
