Producenci rzepaku
Rośnie liczba gospodarstw uprawiających rzepak. W 2005 r. było ich już ponad 58 tys. Ubywa jednak gospodarstw, gdzie rzepak uprawiany jest na areałach powyżej 300 ha.
Wśród gospodarstw zajmujących się uprawą rzepaku w latach 2004-2005 można zauważyć następujące tendencje:
- Liczba gospodarstw uprawiających rzepak wzrosła na przestrzeni badanych lat o prawie 2,5 tys. i wynosiła w 2005 r. ponad 58 tys.
- Największy wzrost liczby gospodarstw dotyczył województwa lubelskiego, gdzie rzepak zaczęto uprawiać dodatkowo w prawie 900 gospodarstwach (wzrost o 13%).
- O połowę mniejszy wzrost zanotowano również w regionach jego dość powszechnej uprawy: w województwie wielkopolskim i opolskim.
- Największy % wzrost liczby gospodarstw rzepakowych zanotowano w woj. podlaskim (20%), świętokrzyskim (18%) i lubuskim (15%).
- Z kolei w województwach pomorskim i warmińsko-mazurskim liczba gospodarstw zajmujących się uprawą rzepaku spadła o ponad 10%.
- Ponad 50% z 2,5 tys. nowych gospodarstw zajmujących się uprawą rzepaku stanowiły gospodarstwa, gdzie rzepak uprawiano na powierzchni do 1ha.
- Wzrost liczby gospodarstw, chociaż już nie tak wyraźny zanotowano w grupach obszarowych uprawy rzepaku: 1-2 ha oraz 3-50 ha.
- W grupie gospodarstw od 50 do ponad 300 ha uprawy rzepaku zanotowano spadek o prawie 12%.
- W największym stopniu spadek dotyczył gospodarstw uprawiających rzepak na powierzchni powyżej 300 ha.
- W analizowanych latach zauważono, zatem niekorzystne zmiany wśród gospodarstw zajmujących się uprawą rzepaku. Przybywa, bowiem tych z niewielkimi areałami uprawy rzepaku, a ubywa uprawiających rzepak na największych areałach. Trzeba przy tym pamiętać, że nie ma uzasadnienia ekonomicznego uprawa rzepaku na areałach mniejszych niż 2 ha. Uzyskany z tych areałów plon nie gwarantuje opłacalności takiej uprawy.
- W 2005 r. najwięcej gospodarstw uprawiało rzepak w areale 1-2 ha. Stanowiły one ponad 20% wszystkich gospodarstw uprawiających rzepak.
- Drugą najbardziej liczną grupą gospodarstw są te, gdzie uprawa rzepaku odbywa się na areale 3-5 ha.
- Ponad 85% gospodarstw uprawiających rzepak stanowią gospodarstwa o powierzchni uprawy rzepaku do 10 ha.
- Gospodarstw uprawiających rzepak na powierzchni powyżej 300 ha było w 2005 r. zaledwie 190.
- Najwięcej gospodarstw o areale rzepaku 0-1 ha znajduje się w województwie podkarpackim (ponad 1500 i wciąż przybywa). Największy przyrost najdrobniejszych areałów rzepaku miał miejsce w woj. pomorskim, podlaskim i łódzkim.
- Najwięcej gospodarstw uprawiających rzepak w areale 1-2 ha jest woj. opolskim i podkarpackim. Największy przyrost w liczbach bezwzględnych dotyczył województwa opolskiego. W woj. pomorskim, zachodniopomorskim, wielkopolskim i warmińsko-mazurskim zanotowano spadek liczby producentów uprawiających rzepak na powierzchni 1-2 ha.
- W pomorskim i warmińsko-mazurskim spadła również liczba gospodarstw, gdzie rzepak zajmował areał od 2 do 300 ha. W tych dwóch województwach zmniejszyła się ogólna liczba producentów rzepaku.
- Najwięcej gospodarstw o największych areałach uprawy rzepaku jest w województwach: zachodniopomorskim, warmińsko-mazurskim, wielkopolskim i dolnośląskim, pomorskim i opolskim.
- Średnia powierzchnia gospodarstw uprawiających rzepak w 2005 r. wyniosła ponad 10 ha.
- Dla województw: zachodniopomorskie (27,9 ha), warmińsko-mazurskie (22,2 ha), lubuskie (20,3 ha), pomorskie (16,1 ha), małopolskie (12,1 ha), wielkopolskie (13,5 ha) średnia powierzchnia gospodarstwa zajmującego się uprawą rzepaku była wyższa niż średnia krajowa.
Najwięcej producentów rzepaku w 2005 r. było w grupie obszarowej UR 15-50 ha. Ale stanowili oni zaledwie niecałe 12% wszystkich producentów rolnych posiadających 15-50 ha UR. Największy udział w producentach rolnych ogółem (prawie 73%) producenci rzepaku stanowili w grupie UR powyżej 300 ha. Zaledwie 87 producentów rzepaku (3,7%) istnieje w grupie 0-1 ha.
Ponad 90% producentów z woj. opolskiego posiadających powyżej 300 ha UR uprawia rzepak. W kujawsko-pomorskim takich producentów jest ponad 80%. Jedynie 33% gospodarstw o powierzchni powyżej 300 ha jest producentami rzepaku.
Opracowanie: Agnieszka Korycińska
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych ARiMR